De tweede plenaire zitting van het Beneluxparlement vond van 16 en 17 juni 2023 plaats in het Gouvernement in Maastricht. Zo'n dertig parlementsleden uit de drie Beneluxlanden waren aanwezig evenals een delegatie namens de Baltische Assemblee. Twaalf Nederlandse Kamerleden namen deel aan de zitting. Vrijdagmiddag werden de leden ontvangen door gouverneur Roemer die het belang van grensoverschrijdende samenwerking onderstreepte juist voor deze regio. "Naar grensregio's moeten we met een maatwerkbril kijken. Ook zouden we ruimte moeten krijgen om te experimenteren en flexibel omgaan met grenzen. De Benelux zou hier het voortouw kunnen nemen," zei Roemer. Twee thema's zijn uitvoerig besproken tijdens de zitting: maatschappelijk verantwoord ondernemen en grensoverschrijdende drugscriminaliteit. Op zaterdag werd de aanbeveling over maatschappelijk verantwoord ondernemen aangenomen en werden de leden bijgepraat over de Einstein Telescoop.
Op vrijdagmiddag kwam eerst het thema maatschappelijk verantwoord ondernemen/Due Diligence aan bod in aanwezigheid van enkele sprekers. Rapporteur Jan Klink introduceerde het onderwerp waarover in de afgelopen 1,5 jaar diverse experts zijn gehoord in commissieverband. EU-commissaris Reynders (Justitie) benadrukte in een videoboodschap de noodzaak om regels op gebied van due diligence te harmoniseren. "Europese regels zijn nodig voor het verschaffen van duidelijkheid aan bedrijven en om een gelijk speelveld te creëren," zei Reynders.
Minister Schreinemacher, eveneens per video, onderstreepte dat bedrijven moeten worden gestimuleerd tot eerlijke en duurzame handel en het aanpakken van risico's in hun keten, maar toonde ook begrip voor de zorgen bij bedrijven over nieuwe regels. Başak Bağlayan van het Nationaal Contactpunt OESO Luxemburg refereerde naar de vele termen op dit vlak, variërende van Human Rights and Business , Responsible Business Conduct en Corporate Social Responsibility , waarbij er verschillen zitten in origine en toepassingsgebied. De OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen adresseren volgens haar daarbij de meeste issues van mensenrechten tot milieu. De nationaal contactpunten zijn er om bedrijven te ondersteunen bij het naleving van de richtlijnen.
Op verzoek van de provincie Limburg stond het thema grensoverschrijdende drugscriminaliteit als tweede thema op de agenda van vrijdag. De burgemeester van Maastricht, Annemarie Penn-te Strake, blikte terug op de jarenlange strijd tegen drugs in de stad met veel overlast van de buitenlandse klanten van de coffeeshops die afkomstig waren uit België, Duitsland, Frankrijk en Luxemburg. Dit leidde in 2012 tot beleid dat alleen Nederlanders en internationale studenten coffeeshops mogen bezoeken.
"Het ingezeten criterium werkt echt, buitenlandse drugstoeristen zijn tot een minimum teruggedrongen. Maar overlast wordt nu veroorzaakt door minderjarige jongens, de drugsrunners, die door de georganiseerde criminaliteit worden ingezet voor de drugsverkoop via internet," zei Penn-te Strake. Volgens haar is het scheiden van de soft- en harddrugsmarkten mislukt en is het stadium om verkoop van softdrugs te verbieden voorbij.
Minister van Justitie in België, Vincent Van Quickenborne, riep de leden op snel de uitvoeringsovereenkomsten van het Benelux Politieverdrag te ratificeren zodat de georganiseerde misdaad beter kan worden aangepakt. Dit onderwerp zal ook op de agenda staan van het Belgische EU-voorzitterschap volgend jaar. Xander Beenhakkers van de Politie-eenheid Limburg benadrukte met een klein team van 3.000 politiemensen telkens tegens grenzen aan te lopen die door criminelen bewust worden opgezocht. Zo kost het opvragen van data inzake het opsporen van verdachten door politie en OM over de grenzen heen veel tijd. De effectuering van het Benelux Politieverdrag zal dit verbeteren. Ter verbetering van de strijd tegen criminaliteit pleitte Beenhakkers ook nog voor het versterken van heterdaadkracht over de grens, het verruimen van de opsporingsmogelijkheden en experimenteermogelijkheden voor Limburg.
De zitting op zaterdag werd geopend met een presentatie van Guido Derks, directeur van het projectbureau van de Einstein Telescoop. De Euregio Maas-Rijn is naast Sardinië in de race voor een ondergronds laboratorium voor onderzoek naar zwaartekrachtgolven. Volgens Derks is Limburg geologisch gezien, vanwege de zachte grond als demper, het ideale gebied hiervoor hetgeen werkgelegenheid zou bieden aan 34.000 manjaren werk in de bouw, 500 fte directe en 1150 indirecte banen tijdens exploitatie. Momenteel vindt er nog volop onderzoek plaats en volgt een besluit over de locatie in 2025.
Aangenomen aanbeveling inzake MVO
Voorts namen de parlementsleden een aanbeveling over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) aan met de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over MVO en de op 1 juni 2023 aangenomen tekst door het Europees Parlement hierover als basis. De aanbeveling, opgesteld door de rapporteurs Klink (VVD) en De Vriendt (Groen, België), roept de regeringen van de drie landen onder meer op samenwerking op dit onderwerp te intensiveren en gezamenlijk op te trekken zodat betekenisvolle impact voor mens en milieu in productielanden bereikt wordt en een gelijk speelveld ontstaat in de EU.
De regeringen worden ook gevraagd het toepassingsgebied uit te breiden naar de financiële sector, gelet op het grote risico van negatieve effecten van zijn activiteiten op mensenrechten en milieu. En tot slot ook toe te werken naar meer transparantie voor de ondernemingen. Zo stelt de aanbeveling, heeft elke onderneming de verplichting de bedrijfsstructuur, de groep waartoe het behoort, haar dochterondernemingen en de bedrijven uit haar waardeketen bekend te maken op de websites waarmee het bedrijf zich kenbaar maakt naar het publiek en in een Internationaal MVO-plan (IMVO).
De Eerste Kamerleden Pim van Ballekom (VVD), Rian Vogels (VVD), Saskia Kluit (GroenLinks), Carla Moonen (D66), Alexander van Hattem (PVV), Rik Janssen (SP), Hendrik-Jan Talsma (delegatieleider, ChristenUnie) en de Tweede Kamerleden Roelien Kamminga (VVD), Jan Klink (VVD), Daan de Kort (VVD), Faissal Boulakjar (D66) en Derk Jan Eppink (JA21) namen deel aan de plenaire zitting in Maastricht.
Deel dit item: